Wojsiłka na aronii
Wielkość wojsiłek waha się w granicach od 2 do 35 mm.
Przód małej głowy wydłużony jest w charakterystyczny dziób (ryjek), na którego końcu umieszczone są właściwe narządy gębowe.
Oczy duże.
Dwie pary skrzydeł jednakowej wielkości z dość bogatym użyłkowaniem, pokryte są rzadkimi, krótkimi włoskami. Skrzydła, zwykle w ciemniejsze plamy, układają się poziomo nad ciałem, plamki są utworzone z łusek.
Odwłok siedzący, przeważnie ciemno ubarwiony, składa się z 10 segmentów. U samców na ostatnim segmencie znajdują się cęgowate wyrostki wygięte ku górze; odwłok samicy jest prosty.
Oprócz nóg tułowiowych mają kilka par zmarniałych odnóży odwłokowych.
Rozwój odbywa się z przeobrażeniem zupełnym.
Przedstawicieli rodziny wojsiłkowatych (Panorpidae) spotkać można w zaroślach leśnych i śródłąkowych. Wystąpują w całej Europie poza północną Skandynawią. W Europie Środkowej jest około 10 gatunków wojsiłek.
Wojsiłka pospolita – Panorpa communis
Główka wojsiłki
Jest to smukły, długonogi owad latający dość niezdarnie po dość skomplikowanym torze, ale na krótkich dystansach. Długość ciała do 30 mm, rozpiętość skrzydeł 25-30 mm. Ciało ciemnobrunatne, odwłok od spodu zielonkawy. Pstrokate skrzydła mają plamki tworzące paski. Głowa ryjkowato wydłużona. Samce mają na czerwonawym końcu odwłoka parę przydatków w kształcie cęgów, przypominających kolec jadowy skorpiona.
Odżywia się innymi owadami, nie jest jednak typowym drapieżcą, zjada zwykle owady martwe, chore lub osłabione, poza tym żywi się czasami spadzią lub nektarem kwiatowym. Czasami pożera resztki ofiar pająków pozostawione w sieciach. W niewoli odżywia się również owocami i warzywami.
Wojsiłki uważane są za owady pożyteczne, ponieważ niszczą mszyce i inne male szkodliwe owady.
Kilkudniowe samce są już zdolne do rozrodu.
Podczas kopulacji samiec przytrzymuje samicę cęgowatymi przydatkami. Kopulację poprzedza „podarunek” w postaci kropli wydzieliny gruczołów ślinowych, którą samiec daje samicy.
Samce kopulują kilkakrotnie z różnymi samicami w odstępach kilkudniowych.
Samica kopuluje z kilkoma samcami, zazwyczaj trzykrotnie. W kilka dni po każdym zapłodnieniu samica składa do ziemi kilkadziesiąt jaj sklejonych w grudkę. Rocznie wydaje dwa-trzy pokolenia.
Z jaj po ok. tygodniu wychodzą larwy oodobne do gąsienic motyli. Larwy prowadzą podobny tryb życia. Mają gryzące narządy gębowe skierowane ku przodowi i 8 pierwszych segmentów odwłoka wyposażonych w małe nóżki. Żyją głównie pod powierzchnią ziemi, odżywiając się, podobnie jak imago, martwymi owadami i szczątkami roślinnymi. Pod koniec rozwoju osiągają długość ok. 18 mm. Pod ziemią też się przepoczwarczają.
Pierwsze pokolenie wychodzi z poczwarek po 2 tygodniach, a drugie – po przezimowaniu.
Zimują częściowo larwy, a częściowo poczwarki.